Met deze klachten moet je naar de bekkenfysio

Met deze klachten moet je naar de bekkenfysio

We benoemen heel vaak dat je bij klachten naar een geregistreerd bekkenfysio moet gaan. Maar waarom eigenlijk? Moet je niet gewoon de huisarts bellen of naar een gynaecoloog in het ziekenhuis? Lees even door en je vragen worden beantwoord: met deze klachten moet je naar de bekkenfysio. 

Samenvatting 

• Je hebt geen verwijzing nodig om naar geregistreerd bekkenfysiotherapeut te gaan.
• Zorg er altijd voor dat je naar een geregistreerd bekkenfysio gaat die een master bekkenfysiotherapie heeft gedaan.
• Een bekkenfysio kan altijd overleg hebben met een verloskundige, huisarts of andere arts wanneer dit nodig is.
• Er zijn veel verschillende klachten in verschillende domeinen waarmee je terecht kan bij een bekkenfysiotherapeut.
• Veel klachten hebben een link met de bekkenbodem.
• Een bekkenfysio doet meer dan alleen de bekkenbodem behandelen.
• Een bekkenbodem is zeker niet altijd te slap maar vaak juist te gespannen. De bekkenbodem moet je op de juiste manier trainen. 
• Er zijn verschillende risicofactoren voor het krijgen van bekkenbodem klachten.

Kan ik zonder verwijzing naar een bekkenfysiotherapeut?

 Fysiotherapie is sinds 2014 direct toegankelijk zonder verwijzing van de huisarts. Een verwijzing maakt dus ook geen verschil voor je verzekering. Dat geldt ook voor bekkenfysiotherapie. Wanneer je klachten ervaart tijdens en na je zwangerschap rondom het bekken is het raadzaam een afspraak te maken. De wachttijd voor een afspraak ligt meestal tussen de 2 tot 6 weken. Helaas zijn er niet zo veel bekkenfysiotherapeuten in Nederland als we nodig hebben. Bekkenfysiotherapeuten kunnen wanneer nodig overleggen met een huisarts, verloskundige of arts. Let wel op dat je altijd voor een master afgestudeerde geregistreerd bekkenfysio gaat. Dit zijn de enige fysio’s die een (inwendig) bekkenbodem onderzoek mogen en kunnen doen. 

Met welke klachten moet ik naar de bekkenfysiotherapeut

Je kunt met veel verschillende klachten naar een bekkenfysiotherapeut. Veel van deze klachten hebben met de bekkenbodem te maken. Zeker niet altijd maar een hoop klachten kunnen toch ook weer terug gelinkt worden aan de bekkenbodem. Je kunt met klachten in de volgende domeinen terecht bij een bekkenfysio:

• Lage rug, heup en bekken klachten 
• Plas klachten
• Ontlastingen klachten
• Urineverlies
• Ontlastingsverlies
• Seksuele klachten
• (Pijn) klachten aan de bekkenbodem
• Darmklachten
• Zwangerschap gerelateerde lichamelijke klachten. 
• Pijnklachten in de buik, heup, lage rug en het bekkengebied

Bekkenbodem klachten tijdens en na je zwangerschap

Een bekkenbodem dysfunctie ontstaat wanneer de bekkenbodem niet goed functioneert. Er kunnen verschillende redenen zijn waarom een bekkenbodem niet functioneert en jij klachten ervaart. Het functioneren van een bekkenbodem wordt onderverdeeld in 3 groepen:

• Een goed functionerende bekkenbodem
• Een overactieve bekkenbodem
• Een onder actieve bekkenbodem

Wanneer men klachten ervaart is er meestal sprake van een onder- of juist overactieve bekkenbodem. Veel bekkenbodem klachten kunnen zowel voorkomen bij een over- als onder actieve bekkenbodem en sommige klachten zijn typisch voor 1 van de 2. Om erachter te komen hoe jouw bekkenbodem functioneert doet een geregistreerd bekkenfysiotherapeut of arts een vaginaal of anaal inwendig onderzoek. De bekkenbodem is immers een spiergroep als alle anderen en je kunt hier alleen iets over zeggen wanneer je het ook echt test. 

Overactieve bekkenbodem

Een overactieve bekkenbodem betekent dat er veel spanning in de bekkenbodem zit. De bekkenbodem spant onwillekeurig op momenten dat het niet nodig is toch aan. Door veel spanning kun je klachten krijgen. Dat is net zoals spanning in de rug of schouders. Daar krijg je ook last van als die te gespannen zijn. Klachten die je kunt ervaren door een overactieve bekkenbodem lopen erg uiteen en kunnen soms ook voorkomen bij mensen met een onder actieve bekkenbodem. Het is daarom van belang om altijd een inwendig onderzoek te doen om het functioneren van jouw bekkenbodem vast te stellen bij klachten. 

Onder actieve bekkenbodem

Een onder actieve bekkenbodem is eigenlijk het tegenovergestelde van een overactieve bekkenbodem. Bij een onder actieve bekkenbodem spant de bekkenbodem onvoldoende of niet lang genoeg aan wanneer dit nodig is. Ook hierdoor kunnen klachten ontstaan. Waarschijnlijk popt het woord urine-incontinentie nu meteen op in je hoofd. 

Ja, dit is zeker één van de klachten die kunnen voorkomen bij een onder actieve bekkenbodem, maar er zijn nog veel meer klachten die je zou kunnen krijgen. Daarnaast is het zeker niet zo dat je alleen bij een onder actieve bekkenbodem urine-incontinentie kunt krijgen. Sterker nog, we zien dit juist ook heel vaak bij een overactieve bekkenbodem. 

Een ander fabel dat we meteen uit de lucht kunnen halen is dat je na een bevalling altijd een uitgerekte onder actieve bekkenbodem hebt en dat je deze als een gek moet gaan trainen. In het hoofdstuk over de bekkenbodem na de zwangerschap vertellen we je hier meer over. 

De kracht van de bekkenbodem

Ook de kracht van de bekkenbodem zegt wat over het functioneren van de bekkenbodem. Een goed functionerende bekkenbodem moet zowel kort en krachtig kunnen aanspannen als lang en gemiddeld. Voor verschillende activiteiten heb je verschillende kracht nodig. Denk aan een wandeling waarbij je langere tijd een gemiddelde kracht nodig hebt. Of aan hoesten of niezen waarbij je kort een maximale kracht nodig hebt. 

Kracht zegt niet zoveel over de onder- of overactiviteit van de bekkenbodem. Zo kun je een sterkte bekkenbodem hebben die onder actief is, maar ook een overactieve bekkenbodem die zwak is. Denk maar aan een marathonloper, deze kan voor een lange tijd gemiddeld blijven lopen, maar kan aan het einde geen sprintje meer trekken (overactiviteit in combinatie met zwakte) of een sprinter die 100M supersnel is, maar geen marathon kan rennen (onder activiteit met veel kracht). Je wilt dus niet in één ding excelleren, maar beiden moeten voldoende functioneren. 

Bekkenbodemklachten

Wanneer je een disfunctionerende bekkenbodem hebt krijg je vroeg of laat bekkenbodem klachten. Bekkenbodem klachten kunnen erg uiteenlopen omdat de bekkenbodem verschillende functies heeft. Iedere klacht kan in meer of mindere mate voorkomen. 

Belangrijk is dat je bij één of meerdere van de volgende bekkenbodem klachten naar een geregistreerd bekkenfysiotherapeut gaat. Dit geldt voor iedereen en altijd en heeft dus niet alleen met de zwangerschap te maken. Onderstaand volgt een lijst met veel voorkomende bekkenbodemklachten (het zijn ze zeker niet allemaal). Je hoeft ze natuurlijk niet allemaal te lezen, kies de klachten uit die jij bij jezelf herkent en lees daar meer over. Het is namelijk niet de bedoeling dat we met deze lijst klachten bij jou aanpraten. 

• Urine-incontinentie
• Stress urine-incontinentie: als je een druppel/scheut/plas verliest bij kracht zetten, zoals hoesten, niezen of iets optillen.
• Urge urine-incontinentie: bij aandrang het niet goed kunnen ophouden waardoor je een druppel/scheut/plas verliest voor het halen van het toilet.
• Gemengd urine-incontinentie: wanneer er sprake is van zowel stress urine-incontinentie als urge urine-incontinentie.
• Urine weg infecties
• Vaginale flatus
• Fecale of anale incontinentie
• Buikpijn
• Seksuele klachten
• Bekkenpijn
• Vaginale orgaan verzakking (prolaps)

Verzakkingen delen we onder in 4 verschillende stadia.

1. Stadium 1: er is een lichte verzakking binnenin de vagina, deze geeft meestal geen klachten.
2. Stadium 2: er is een grotere verzakking binnenin de vagina, maar deze komt met persen niet voorbij de ingang van de vagina. 
3. Stadium 3: de verzakking komt met persen voorbij de ingang van de vagina.
4. Stadium 4: de verzakking komt ook zonder persen voorbij de ingang van de vagina.
5. Anale verzakking (anale prolaps)

Wil jij sporten na je zwangerschap met een verzakking? Dan  is het heel belangrijk om eerst een medisch specialist te raadplegen. Denk aan een gynaecoloog of bekkenfysiotherapeut! Zij kunnen precies beoordelen hoe serieus de verzakking is en een perfect trainingsplan voor je opstellen.

Bekkenpijn

Bekkenpijn is een groot begrip en wordt vaak verward met bekkeninstabiliteit. De term bekkeninstabiliteit wordt in de medische wereld eigenlijk niet meer gebruikt. Tenzij er letterlijk een instabiel bekken is door bijvoorbeeld een breuk of andere kapotte structuren. Bekkenpijn rondom de zwangerschap noemen we zwangerschap gerelateerde bekkenpijn. Er is geen duidelijke en eenduidige omschrijving van bekkenpijn, maar er zijn wel bekende klachten:

• Startpijn (schietende of stekende pijn bij de aanzet van een beweging). Dit komt veel voor bij bijvoorbeeld het opstaan uit een stoel of uit een auto stappen.
• Asymmetrische bewegingen oftewel bewegingen waarbij je meer op 1 been staat of kracht zet (traplopen, lunges).
  Pijn aan het schaambot, de stuit, binnenbenen, buik, bil, bekkenbodem, lage rug en/of het SI-gewricht.
• Zeurende pijn die niet weggaat bij rust. Over het algemeen worden ZGBP erger wanneer je “te” veel doet. Je zult het bijvoorbeeld meer merken na een week werken of aan het einde van de dag.
• Verstoring van de inner-core en motorcontrol.
• Zenuwschade/uitval.

Risicofactoren voor het krijgen van bekkenbodem klachten

Een dysfunctie kan verschillende oorzaken hebben. We noemen dit risico factoren. Een risicofactor is een factor die de kans op het krijgen van een dysfunctie vergroot. LET OP: een risicofactor geeft een grotere kans op het krijgen van een dysfunctie, maar hoeft zeker niet te betekenen dat je die ook daadwerkelijk krijgt. Risico’s voor het krijgen van een bekkenbodem dysfunctie zijn: 

• Lange persfase (>1 uur) of een stortbevalling (
• Laesies door inscheuren, knippen, (seksueel) trauma moment.
• Vacuümpomp.
• 1e vaginale bevalling. 
• Gewicht kind >4kg.
• Doorsnede hoofd.
• Emoties en stress.
• Verandering in hormoonhuishouding.
• Negatieve seksuele ervaring. 

Wil jij echt een expert worden in de bekkenbodem check dan onze complete bekkenbodem cursus!

Liefs Isabeau